Rodzaje stropów w domach jednorodzinnych – wady i zalety poszczególnych rozwiązań

Istnieje kilka czynników, które należy wziąć pod uwagę podczas wyboru systemu stropowego. Najważniejszymi z nich są:

• Kształt bryły budynku, jego wielkość, odległości między ścianami lub innymi podporami, przewidywane obciążenia itp. Przykładowo w budynkach o nieregularnej bryle (np. ściany łączące się pod kątem ostrym lub rozwartym) lub z dużą liczbą otworów w stropie (schody, kominy itp.) lepiej sprawdzają się stropy żelbetowe. Podobnie jest w sytuacji, gdy odległość pomiędzy ścianami przekracza 8 metrów. Dla odmiany wszędzie tam, gdzie projekt zakłada budowę wielu mniejszych pomieszczeń, można zdecydować się na różnego rodzaju stropy gęstożebrowe lub prefabrykowane.
• Technologia budowy domu. W drewnianym budynku raczej nie zdecydujemy się na strop monolityczny pomiędzy kondygnacjami mieszkalnymi.
• Logistyka, dostępność materiałów oraz odpowiedniej ekipy budowlanej, ogólne koszty inwestycji. Owszem, jeżeli nie istnieją żadne konstrukcyjne czy logistyczne przeciwwskazania, ostatnie słowo odnośnie wyboru systemu stropowego zawsze należy do inwestora. Niestety, nie zawsze pierwotna wizja domu jest możliwa do zrealizowania. Doświadczony projektant będzie w stanie zaproponować inwestorowi optymalne rozwiązanie, uwzględniające również te okoliczności, które pozornie nie powinny mieć zbyt wiele wspólnego z wyborem systemu stropowego.

Przyjrzyjmy się bliżej temu zagadnieniu.

Przyjmijmy, że inwestor jest zainteresowany stropem monolitycznym. To doskonały wybór, ponieważ tego rodzaju konstrukcja sprawdza się w zasadzie w każdym murowanym budynku mieszkalnym, niezależnie od jego wysokości, rozstawu ścian czy liczby kondygnacji. Okazuje się jednak, że koszty wykonania takiej konstrukcji mogą być zdecydowanie wyższe, niż wynosi budżet inwestora. Do tego należy pamiętać o zastosowaniu rusztowania w postaci pełnego deskowania, późniejszej pielęgnacji betonu czy konieczności skorzystania z usług zbrojarza. Jeżeli inwestor nie jest w stanie spełnić któregoś z powyższych warunków, strop monolityczny nie będzie optymalnym wyborem. Tym samym rolą projektanta jest uwzględnienie wszystkich okoliczności i zaproponowanie na przykład jednego ze stropów gęstożebrowych – rozwiązania tańszego i prostszego do wykonania.

Nie zapominajmy również o dodatkowych właściwościach tego rodzaju przegrody. Struktura stropu, który oddziela od siebie dwie kondygnacje mieszkalne, będzie się różnić od stropu znajdującego się na przykład pomiędzy piętrem mieszkalnym a strychem. W pierwszym przypadku należy zadbać o odpowiednią izolację akustyczną, stosując chociażby podłogę pływającą. Natomiast w drugim z omawianych przypadków warto pamiętać o zastosowaniu odpowiedniej izolacji termicznej. Każda z takich okoliczności powinna zostać uwzględniona w projekcie.

Na koniec pamiętajmy, że pod pewnymi względami strop jest zdecydowanie najbardziej skomplikowaną konstrukcją w każdym domu. Wykonanie samego zbrojenia, szczególnie w przypadku wariantu monolitycznego, stanowi nie lada wyzwanie. Przecież metalowe pręty i profile znajdują się nie tylko w betonowej płycie, lecz także w wieńcu oraz ewentualnych podciągach. Co więcej, ze stropu wypuszczane jest zbrojenie schodów, wsporników, słupów czy balkonów, dodatkowe pręty znajdują się również pod murowanymi ścianami działowymi.

W praktyce oznacza to, że każda zmiana konstrukcyjna – dodanie nowej ściany działowej, rezygnacja z balkonu itp. – koniecznie musi zostać uwzględniona w projekcie stropu. Samodzielne modyfikowanie założeń projektowych, na przykład zmiana klasy betonu czy wykorzystanie prefabrykatów nieuwzględnionych w projekcie, jest ekstremalnie złym pomysłem i może doprowadzić do nadmiernego uginania się stropu, a w konsekwencji do katastrofy budowlanej.

Czym zatem charakteryzują się najpopularniejsze systemy stropowe i rodzaje stropów, a także w jakich okolicznościach warto rozważyć ich zastosowanie?

Strop żelbetowy monolityczny

Wielokrotnie wcześniej wspomniany strop monolityczny to po prostu płyta żelbetowa o określonych parametrach, zaprojektowana w celu oddzielenia od siebie dwóch kondygnacji. Ze względu na niemałą ilość pracy, którą należy włożyć w jego wykonanie, strop żelbetowy stosowany jest przede wszystkim w domach, w których powierzchnia jednego pomieszczenia może przekraczać kilkadziesiąt metrów kwadratowych. Jest to konstrukcja stosunkowo ciężka, ale jednocześnie bardzo wytrzymała, która dobrze przenosi wszystkie obciążenia i usztywnia budynek. Do tego doskonale się sprawdza w budowlach o nietypowej bryle, a także wszędzie tam, gdzie zależy nam na niewielkiej ilości zajmowanego miejsca – strop żelbetowy zazwyczaj ma zaledwie ok. 15 cm grubości.

Tak naprawdę największą wadą stropu żelbetowego jest jego cena. Ponadto ze wszystkich obecnie stosowanych systemów stropowych ten jest najtrudniejszy do wykonania. Wymaga odpowiedniego szalunku, zaś zbrojenie koniecznie musi zostać zrobione przez profesjonalistę.

Strop gęstożebrowy

Tańsze, lżejsze i generalnie łatwiejsze w wykonaniu, stropy gęstożebrowe są interesującą alternatywą dla przegród żelbetowych. Ich popularność bierze się z faktu, że występują w wielu odmianach, więc raczej nie ma problemów z ich dostępnością. Charakterystyczną cechą tego typu konstrukcji jest występowanie żeber nośnych – żelbetowych belek, prefabrykowanych (Teriva, Fert) lub wykonywanych na placu budowy (strop Ackermana). Pomiędzy zazbrojonymi belkami umieszcza się pustaki, najczęściej ceramiczne lub z betonu komórkowego, a następnie całość zalewa się zaprawą, która wypełnia przestrzenie między pustakami oraz tworzy na nich kilkucentymetrową warstwę nadbetonu.

Zazwyczaj podczas montażu stropu gęstożebrowego stosuje się podparcie montażowe, jednak rzadko kiedy przyjmuje ono postać pełnego deskowania. Wyjątkiem od tej reguły jest strop Ackermana, wymagający pełnego szalunku. Z tego względu niektórzy niedoświadczeni inwestorzy uważają, że stropy gęstożebrowe są na tyle proste do zrobienia, że w zasadzie nie ma miejsca na pomyłkę. To nie do końca jest prawdą. Owszem, pustaki można układać na żebrach samodzielnie, nie trzeba do tego celu zatrudniać wykwalifikowanej ekipy. Pamiętajmy jednak o tym, że:

• Większa rozpiętość ścian (4-5 m i więcej) wymaga stosowania żeber rozdzielczych. Teoretycznie wystarczy je układać zgodnie z projektem budowlanym. Praktyka pokazuje jednak, że nawet niewielka niedokładność może doprowadzić do sytuacji, w której obciążenia na stropie rozłożą się niezgodnie z założeniami projektowymi.
• Wciąż należy wykonać zbrojenie. Niekiedy żebra nośne, na przykład w stropie Teriva, posiadają własne zbrojenie, tym niemniej musimy dodatkowo zazbroić wieniec, nadproża, miejsca występowania ścian działowych, schodów itp. W tym przypadku również nie obejdzie się bez pomocy specjalisty.
• Beton musi mieć klasę określoną w projekcie. Poza tym jeżeli istnieje taka możliwość, strop powinien zostać zabetonowany w jeden dzień. Nie jest to możliwe bez skorzystania z usług betoniarni.

Rzecz jasna strop gęstożebrowy może być stosowany zarówno pomiędzy kondygnacjami użytkowymi, jak i np. piętrem mieszkalnym a poddaszem nieużytkowym. Należy jednak pamiętać, że grubość tego rodzaju przegrody może dochodzić do 30 cm, a niekiedy nawet ją przekraczać, i to bez obecności podłogi. I o ile sztywność takiego stropu jest generalnie bez zarzutu, tak już izolacyjność akustyczna może pozostawiać wiele do życzenia.

Strop prefabrykowany oraz półprefabrykowany (np. filigran)

Stropy prefabrykowane powstają z gotowych płyt żelbetowych, kanałowych lub wykonanych z betonu komórkowego. Nietrudno się domyślić, że przy ich montażu niekiedy należy użyć ciężkiego sprzętu, na przykład dużego dźwigu. Dzieje się tak chociażby w przypadku dużych, prefabrykowanych płyt kanałowych, tzw. żerańskich, mających kilkanaście i więcej metrów kwadratowych. Tym niemniej w budownictwie jednorodzinnym stosuje się raczej płyty mniejszego formatu, które mogą zostać umieszczone na ścianach i wieńcach za pomocą standardowego, hydraulicznego dźwigu samochodowego. Do niewielkich przestrzeni pomiędzy ułożonymi płytami zazwyczaj trafia zbrojenie, a następnie niewielka ilość betonu. Raczej nie stosuje się podparcia montażowego (chyba że projekt zakłada inaczej), a niektóre rodzaje płyt prefabrykowanych pozwalają również na rezygnację z warstwy nadbetonu.

Z kolei strop półprefabrykowany (filigran) to w gruncie rzeczy żelbetowy szalunek tracony o grubości ok. 7 cm, na którym umieszcza się dodatkową warstwę zbrojenia oraz nadbetonu. Budowa stropu z płyt półprefabrykowanych zazwyczaj wymaga dodatkowego podparcia montażowego. Jest to idealne rozwiązanie do budynków o nietypowej geometrii. Można je również stosować wszędzie tam, gdzie nie ma możliwości skorzystania z ciężkiego dźwigu, ponieważ płyty półprefabrykowane, szczególnie te przeznaczone dla budownictwa jednorodzinnego, są stosunkowo lekkie.

Strop drewniany

Stropy drewniane są wykonywane zarówno w budynkach o konstrukcji szkieletowej, jak i w murowanych. Są lekkie i tanie, a ich budowa nie wymaga obecności ciężkiego sprzętu czy posiadania specjalistycznej wiedzy z zakresu budownictwa – wystarczy stosować się do założeń projektowych i pamiętać o wykorzystaniu certyfikowanego, jakościowego drewna o odpowiednio niskiej wilgotności.

Warto wspomnieć, że w domach szkieletowych stosuje się zazwyczaj stropy żebrowe. Z kolei inwestorzy decydujący się na dom murowany, częściej skłaniają się ku stropowi belkowemu, który jest solidniejszy.

Bez względu na to, jaki system stropowy wybierzemy, idealnym materiałem do ocieplenia stropu jest zamkniętokomórkowa piana PUR Purios. Materiał ten nie jest nasiąkliwy, doskonale izoluje i jest bardzo wytrzymały, więc z powodzeniem można na nim ułożyć wylewkę lub dowolną podłogę. Co więcej, jest na tyle lekki, że nie obciąża zbytnio konstrukcji stropu. Do tego świetnie wypełnia wszystkie wolne przestrzenie, zapobiegając tym samym powstawaniu mostków termicznych. Piana zamkniętokomórkowa PUR Purios może być stosowana zarówno na stropach monolitycznych czy gęstożebrowych, jak i prefabrykowanych, półprefabrykowanych oraz drewnianych.