Ocieplenie nadproża – jak skutecznie ograniczyć ucieczkę ciepła?

Nadproże to element konstrukcyjny obiektu budowlanego, który posiada bezpośrednio nad sobą każdy otwór drzwiowy, okienny lub inny, jak np. brama garażowa. Podstawowym zadaniem nadproża jest przeniesienie ciężaru znad otworu na sąsiadujące z nim ściany. Dzięki temu niwelowane jest ryzyko zawalenia się muru nad otworem okiennym lub drzwiowym. Elementy nadprożowe to najczęściej belki oraz kształtki, które zazwyczaj są wykonane z innych materiałów niż samo nadproże. Nadproża bardzo często powstają z materiału tzw. zimnego, czyli z żelbetu. W związku z tym często stosuje się również wraz z nimi kształtki nadprożowe, belki oraz inne elementy nadproża o innym składzie materiałowym.

Żelbetonowe nadproża charakteryzują się przede wszystkim doskonałą wytrzymałością, a także bardzo dobrą odpornością na duże obciążenia. Ich podstawowym mankamentem są jednak parametry izolacyjne, które pozostawiają wiele do życzenia. Brak jakiejkolwiek izolacji lub nieodpowiednie, niewystarczające ocieplenie nadproża sprawi, że tego typu miejsce stanie się mostkiem termicznym, przyczyniającym się do utraty sporych ilości ciepła z całego budynku. W przypadku tego rodzaju nadproży konieczne jest więc wykonania właściwej izolacji, szczególnie w przypadku, gdy znajdują się one nad dużymi otworami w ścianach jednowarstwowych.

Izolacja nadproży w ścianach jednowarstwowych nie jest jednak łatwa, głównie ze względu na problemy w dostosowaniu łącznej grubości nadproża oraz warstwy ocieplenia do niewielkiej grubości ściany. Co istotne, w tego typu ścianach jednowarstwowych mamy do czynienia z największymi różnicami występującymi pomiędzy współczynnikami przewodzenia ciepła muru oraz nadproży. Ocieplenia nadproży są zdecydowanie łatwiejsze w ścianach dwu- i trzywarstwowych, przede wszystkim ze względu na ich większą grubość oraz dodatkową warstwę izolacyjną znajdującą się na całej ich powierzchni.

W przypadku zewnętrznych ścian jednowarstwowych, ocieplenie nadproży oraz wieńców należy wykonać już na etapie murowania. Stosuje się wówczas specjalne elementy konstrukcyjne ze zbrojonego betonu komórkowego lub kształtki, które są umieszczane w miejscu przebiegu nadproży i wieńców.

Grubość ściany jednowarstwowej to najczęściej od 30 do 44 centymetrów. Jest to więc powierzchnia, na której musi się zmieścić nie tylko materiał izolacyjny, ale również nadproże o odpowiedniej nośności. Przed przystąpieniem do wykonania izolacji należy pamiętać, aby współczynnik przenikania ciepła nadproża był co najmniej podobny do współczynnika przenikania ciepła ściany. Do osiągnięcia takich wyników potrzebna jest przynajmniej 10-centymetrowa warstwa materiału izolacyjnego. Nie można również zapominać o zamontowaniu do ściany oraz materiału izolacyjnego metalowej siatki, która stworzy właściwą przyczepność podłoża pod późniejszą warstwę tynku.

Jednym z lepszych materiałów izolacyjnych do ocieplenia nadproża dostępnych obecnie na rynku jest zamkniętokomórkowa pianka PUR. Charakteryzuje się ona podwyższoną gęstością oraz bardzo dobrymi parametrami, w tym przede wszystkim odpowiednim współczynnikiem przewodzenia ciepła (lambda – nawet 0,023 W/(m·K)). Po natryśnięciu pianka poliuretanowa w ciągu kilkunastu sekund zwiększa swoją objętość, a sam jej przyrost, a w zasadzie szybkość przyrostu, zależy w głównej mierze od temperatury murów oraz otoczenia (przy zimnych ścianach pianka zagęszcza się wolniej). Nie jest wskazane, aby ocieplenie pianką PUR było wykonywane w okresie zimowym, przy niskich temperaturach atmosferycznych. Optymalne warunki do takich czynności to minimum 15 stopni Celsjusza.

W przypadku ścian dwuwarstwowych ocieplenie nadproża jest o wiele łatwiejsze w porównaniu z konstrukcjami jednowarstwowymi. Nadproża i wieńce mogą mieć szerokość równą grubości muru. Będzie to możliwe w sytuacji, gdy zewnętrzna ściana zostanie pokryta ciągłą warstwą materiału izolacyjnego. Mogą to być np. maty aerożelowe, charakteryzujące się niskim współczynnikiem przewodzenia ciepła, lub pianka poliuretanowa. Oba materiały zapewniają bardzo dobrą barierę termiczną, skutecznie chroniącą budynek przed zmiennymi temperaturami oraz nadmierną utratą ciepła.